Yapay Zeka Nereye Gidiyor?
Yapay Zeka Nereye Gidiyor?
Yapay Zeka kavramını ilk önce teknik yönleriyle anlamamız gerekir. En basit anlatımla, Yapay Zeka; yazılım ve elektronik donanımdan oluşan bir sistemdir. Yani Yapay Zeka temelde, aslında PC gibi veya Laptop gibi bir bilgisayar sistemidir.
Elektronik-donanım üzerine yüklenmiş yazılım, biz ne istiyorsak onu yapar. Yazılım, ne kadar çok insani davranışlar sergiliyorsa o kadar zekidir, deriz. Bir bilgisayara “Nasılsın?” diye sorduğumuzda, bize ” Teşekkürler. Sen nasılsın?” diye cevap veriyorsa, bilgisayar “zekice” davranmaya başlamıştır. Bilgisayar, bizim yüzümüze bakıp üzgün müyüz değil miyiz diye bir yorum yapabiliyorsa ve “Neden üzgünsün?” diye soruyorsa zekâsı artmaya başlamıştır demektir.
Bilgisayar, mikrofondan ses datamızı almıştır. Kameradan görüntümüzü almıştır. Yazılım ise sesimizi metne çevirmiştir. Veri tabanına bakmıştır ve veri tabanında yer alan cevabı bize vermiştir. Görüntü datası da veri tabanındaki verilerle karşılaştırılmıştır ve nasıl cevap verileceği programcı tarafından programlanmıştır.
Bu basit örnek iki şeyi iyi anlamamızı sağlar. Yapay zekâ, yazılım ve donanım birleşmesi sonucu oluşan bir şeydir. Yazılımın ne yapması gerektiğine programcı karar verir.
Çip teknolojisi gelişmeye devam ediyor. Çip üretim teknolojisi 2 Nanometre seviyesine kadar indi. Aynı zamanda, programların çalışmasını sağlayan CPU’lar da hızlandı. 5GHz, 6 GHz, 7GHz… hızları artık normal CPU hızları. Bu ne demektir? Bir yapay zekâ programının çalışması için gerekli CPU’lar çok daha hızlı çalışıp hızlı karar verme seviyelerine geldiler.
Bellek teknolojileri de çok gelişti ve gelişmeye devam ediyor. RAM, SD Card, SSD gibi pek çok bellek çeşidi var. Çok küçük boyutlara Tera Byte büyüklüğünde veriler sığabiliyor. Örneğin: 1mm2 boyuta 1TB-10TB veri sığdırılabiliyor. Yani belleklerin hem veri kapasitesi artıyor hem de verilere ulaşma hızı artıyor.
Yapay Zeka’nın ihtiyaç duyduğu önemli şeylerden biri bellektir. Ses, görüntü, sıcaklık, demografik veriler, coğrafi veriler, sağlık verileri gibi verilerin kaydedileceği belleklerin küçük, hızlı ve kapasitesi yüksek olması gereklidir.
Veriler Çok Fazla
Yapay Zeka, en temel anlamıyla yazılım ve donanımdan oluşur, demiştik. Yapay Zeka programlama çok kapsamlı bir konudur. Bu noktada, programcıların önemi anlaşılmaktadır. Prof.Dr.Vasif V.Nabiyev’in Yapay Zeka ile ilgili kitabında verilerin nasıl işleneceğine ilişkin bölümler yer alıyor. Örneğin, ses verilerini işlemek, başlı başına büyük uzmanlıklar gerektiriyor. Çünkü ses verisi deyince, belki milyonlarca çeşit ses verisi var. Yani, kısacası, verilerin ilk analizi çok önemli bir konu. Ses verisi, görüntü verisi, istatistiki veriler, hareket verileri, tıbbi veriler… gibi binlerce, on binlerce veri çeşidi var.
Çip boyutlarının küçülmesi, bellek kapasitelerinin artması, CPU’ların hızlarının artmasıyla bu veri büyüklüğü sorunu aşılabilir hale geliyor. Ve çok fazla programcıya ihtiyaç var.
IoT- “Internet Of Things” (Nesnelerin İnterneti)Nedir?
IoT nesnesi, veri toplamak,ön analiz yapmak ve dışarı veri aktarmak için tasarlamış küçük elektronik devrelerdir. İçerisinde sensörler ve MCU’lar bulunur. Yani IoT nesnesi, küçük mini bilgisayardır. Espressif firmasının üretmiş olduğu ESP32 serisi modüller, IoT nesneleri için en iyi örnektir. USB, UART, I2C, SPI, Wi-fi, Bluetooth gibi iletişim protokolleriyle PC, LAPTOP, Android telefon, Tablet gibi bilgisayarlara veri aktarımı yapabilirler.
Örneğin, ESP32-12F modülüne bağlanan bir ADC ile dış dünyadan veri alınabilir, wi-fi protokolü ile PC’ye, LAPTOP’a veri aktarımı yapılabilir. Aynı zamanda, ESP32-12F modülüne veri gönderilebilir; bir lamba yakılabilir, bir motor çalıştırılabilir. Wi-fi’nin yanı sıra bluetooth protokolü de iletişim için kullanılabilir.
Organik Yapay Zeka olabilir mi?
Bilgisayar dünyasındaki her şey elektronikle ilgili. Dolayısıyla Yapay Zeka da elektronikle ilgili. İnorganik yapılı çipler çok küçükler ve organik nesnelere bağlanarak veri toplayabilirler. Hatta bu çipler, organik yapıları kontrol edebilirler.
Bir de, organik elektronik çalışmaları var. Organik transistor, organik sensorlar vb. Bu organik elektronik elemanlar ile her organik canlı(insan, hayvan, bitki), yapay zekanın bir parçası haline getirilebilir. Yani, organik dünya, organik veri kaynağı, bir bilgisayara-yapay zekaya bağlanabilir. Böylece, Yapay Zekanın öğrenmesi de daha hızlı hale gelebilir.
Yeni öğrenenler için Yapay Zeka
Yapay Zeka, geniş kapsamlı bir alan. Yapay Zeka, her bilim dalıyla ilgili. Yapay Zeka ile ilgili çalışmalar yapmak isteyenler için ilk adım ne olmalıdır?
Android uygulamaları geliştirenler için bir APK var; TensorFlow APK. Bu APK’yı indirip Android işletim sistemleri için Yapay Zeka uygulamaları yapabilirsiniz.
Web Browser tabanlı Yapay Zeka uygulamaları yapmak için ise bir JavaScript kütüphanesi var. TensorFlow.js
İlk defa adım atanlar için JavaScript.js kütüphanesi ile uygulama yapmalarını tavsiye ediyorum.
Yazar: Ümit SÖNMEZ
